Αρχαϊκή Αθήνα (700-480 π.Χ.)
Η αρχαϊκή εποχή για την Αθήνα υπήρξε περίοδος πολιτικών και κοινωνικών αναταράξεων αλλά και μεγάλης άνθησης στην τέχνη και το εμπόριο. Τρία σημαντικότατα γεγονότα λαμβάνουν χώρα αυτή την περίοδο: η τυραννία του Πεισίστρατου, η έλευση της Δημοκρατίας και οι Περσικοί Πόλεμοι.
Η Αθήνα τειχίστηκε για πρώτη φορά ολόκληρη τον 6ο αιώνα π.Χ. από τον Σόλωνα ή τον Πεισίστρατο, με ένα σχεδόν κυκλικό τείχος. Η Μυκηναϊκή οχύρωση της Ακρόπολης με το κυκλώπειο τείχος παρέμεινε σε χρήση. Πολλά μνημεία χτίστηκαν στην Ακρόπολη και στην Αγορά, ενώ για πρώτη φορά η πόλη υδροδοτήθηκε από το Πεισιστράτειο υδραγωγείο, το οποίο έφερνε υπόγεια νερό στην πόλη από τον Υμηττό. Ο Πεισίστρατος και οι απόγονοί του, σε μία προσπάθεια να προσδώσουν στην Αθήνα το μεγαλείο των Ιωνικών πόλεων της Μικράς Ασίας, ξεκίνησαν την οικοδόμηση του γιγαντιαίου ναού του Ολυμπίου Διός (Ολυμπιείον) το οποίο έμεινε ημιτελές και εντέλει ολοκληρώθηκε από τον αυτοκράτορα Αδριανό στα 130 μ.Χ.Οι γιοι του Πεισίστρατου, Ιππίας και Ίππαρχος κυβέρνησαν την Αθήνα μετά τον θάνατο του πατέρα τους. Το 514 π.Χ. δολοφονήθηκε ο Ίππαρχος στην Αγορά της Αθήνας από τους «Τυραννοκτόνους» Αρμόδιο και Αριστογείτονα. Μετά την πτώση της τυραννίας, μία νέα εποχή ξημέρωσε για την Αθήνα. Το 504 π.Χ. ο Κλεισθένης εισήγαγε μία νέα μορφή πολιτεύματος, τη Δημοκρατία. Το νέο αυτό πολίτευμα απαιτούσε την οικοδόμηση νέων, δημόσιων αυτή τη φορά, κτηρίων στην περιοχή της Αγοράς.
Στην Ακρόπολη ξεκίνησε νέο οικοδομικό πρόγραμμα κυρίως μετά την μάχη του Μαραθώνα. Στη δεύτερη περίοδο των Περσικών πολέμων, το 480 π.Χ., βλέποντας τους Πέρσες να πλησιάζουν, οι Αθηναίοι με τον στόλο τους εγκατέλειψαν την πόλη και εγκαταστάθηκαν προσωρινά στη Σαλαμίνα. Τον Σεπτέμβριο, οι Πέρσες μπήκαν στην Αθήνα και κατέστρεψαν όλα τα ιερά και την Ακρόπολη. Το καλοκαίρι του επόμενου έτους οι Πέρσες κατέστρεψαν ολοκληρωτικά την πόλη, έχοντας εισβάλλει για δεύτερη φορά. Μετά την οριστική νίκη των Ελλήνων και την υποχώρηση των Περσών, οι κάτοικοι επέστρεψαν. Παρά τον όρκο που είχαν δώσει μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες να μην ξαναχτίσουν τα ιερά που κατέστρεψαν οι Πέρσες και να αφήσουν τα ερείπια για να θυμούνται τα δεινά του πολέμου, το οικοδομικό πρόγραμμα συνεχίστηκε κανονικά. Τα ερείπια του αρχαϊκού ναού της Αθηνάς Πολιάδος στην Ακρόπολη έμειναν ως ήταν και ξεκίνησε το χτίσιμο ενός καινούργιου ναού της Αθηνάς λίγο πιο νότια, του Παρθενώνα. Αρχιτεκτονικά μέλη των κατεστραμμένων ναών χρησιμοποιήθηκαν λίγο αργότερα στο βόρειο τείχος ώστε να είναι ορατά από την Αγορά για να θυμίζουν τον πόλεμο. Στο ίδιο σημείο διακρίνονται και σήμερα.
Πανοραμική άποψη της Αθήνας από δυτικά, περίπου από το σημερινό Περιστέρι.
Κάτοψη της αρχαϊκής Αθήνας. Περιβάλλεται από το Πεισιστράτειο τείχος. Πάνω αριστερά, στο ανοιχτόχρωμο τρίγωνο, η Αγορά. Κάτω από την Ακρόπολη, στον πράσινο κύκλο, το ιερό του Διονύσου, μία πρώιμη μορφή του θεάτρου.
Η Αθήνα στις φλόγες μετά την καταστροφή από τους Πέρσες. Άποψη από την περιοχή του Κολωνού.
